Żywotność dysków SSD a parametr TBW. Jak dbać o dyski SSD?
Przeczytasz w 5 Minuty
Jesteś posiadaczem dysku SSD? Świetnie, ponieważ jest to jeden z najlepszych rodzajów nośników danych. Technologia ta przyspiesza otwieranie wszystkich plików, a uruchamianie komputera zajmuje zaledwie kilka sekund. Jednak bez odpowiedniej troski wytrzymałość dysku SSD może zacząć spadać. Zastanawiasz się, jak najlepiej dbać o dysk SSD, żeby służył przez długie lata? Chcesz dowiedzieć się, czym są parametry TBW i DWPD oraz ile danych można zapisać na nośniku do momentu utraty gwarancji? A może szukasz informacji na temat tego, w jaki sposób odzyskać utracone pliki z nośnika? Przeczytaj ten artykuł.
- Dyski SSD – budowa
- Jaka jest żywotność dysków SSD?
- TBW – co to takiego?
- Jak sprawdzić TBW dysku SSD?
- Co oznacza DWPD?
- Jak długo żyją dyski SSD w porównaniu z dyskami HDD?
- Czy da się odzyskać dane z dysku SSD?
- Jak dbać o dyski SSD?
- Jak przygotować SSD do sprzedaży?
Dyski SSD – budowa
Na pierwszy rzut oka dysk półprzewodnikowy SSD (Solid State Drive) nie wygląda na jakoś bardzo zaawansowany. To zwykły plastikowy lub czasem metalowy prostokącik o średnicy 2,5-cala, który nawet nie jest zbyt gruby, więc ile może być w nim technologii? Na zewnątrz widzimy jedynie złącze SATA, zwykle 6 Gb/s oraz złącze zasilania.
W środku znajdziemy płytę główną z kontrolerem, który zarządza pracą wszystkich podzespołów, pamięcią podręczną (cache) pomagającą w zachowaniu ciągłości transferu plików pomiędzy dyskiem a komputerem, a także pamięć flash.
Ta ostatnia odgrywa dużą rolę, ponieważ służy do przechowywania danych. Zwykle dyski występują w pojemnościach od 120 GB, przez 512 GB do nawet 2 TB.
Warto dodać, że zapis i odczyt informacji na pamięciach flash, jest kilkukrotnie szybszy niż w dyskach HDD z talerzami magnetycznymi.
Polecane dyski SSD Samsung
Jaka jest żywotność dysków SSD?
Żywotność dysku SSD zależy przede wszystkim od zastosowanych typów pamięci. Większość dysków dostępnych na rynku posiada kości MLC (Multi Level Cell). Mają one najlepszy stosunek ceny do jakości, a w pojedynczej komórce umożliwiają zapisanie 2 bitów informacji.
Profesjonalne dyski, głównie do zastosowań serwerowych posiadają pamięć SLC (Single Level Cell), gdzie pojedyncza komórka umożliwia zapisanie do 1 bita danych. Najtańsze dyski, których cykl życia jest kilkukrotnie niższy od MLC posiadają pamięci TLC (Triple Level Cell). Oznacza to, że gęstość zapisu w pojedynczej komórce wynosi 3 bity.
Ile wynosi TBW, co to takiego?
Producenci dysków określają maksymalny czas pracy tych urządzeń zwykle poprzez TBW (Total Bytes Written). Jest to parametr, który mówi o maksymalnej liczbie terabajtów, które mogą być zapisane na dysku w całym okresie użytkowania. Ile wynosi TBW? Wiele zależy od danego modelu i producenta dysków SSD. Przykładowo w Samsung 870 Evo 500GB parametr TBW wynosi 300 TB, tymczasem w Crucial BX500 500 GB, który ma podobną pojemność, ale jest tańszy, TBW wynosi 120 TB. Jak widać, ilość danych, jaką możesz zapisać, jest w modelu Samsunga prawie 3-krotnie większa.
Współczynnik TBW jest jedynie wartością szacunkową. Jeśli ten limit zostanie przekroczony, nie oznacza to końca pracy dysku. Po przekroczeniu wskazanej wartości wzrasta jedynie ryzyko wystąpienia błędów oraz uszkodzenia urządzenia. W praktyce prędzej wymienisz dysk na nowy, niż wyzionie on ducha, ponieważ dyski średnio mogą pracować przez około 1,5 miliona godzin, co daje ponad 170 lat ciągłego użytkowania.
Warto wiedzieć: na gwarancję producenta nie ma wpływu współczynnik MTBF (Mean Time Between Failures), czyli średni czas pomiędzy awariami produktu, które można naprawić.
Jak sprawdzić TBW dysku SSD?
Wartość parametru TBW można sprawdzić w specyfikacji danego dysku SSD, na stronie internetowej sklepu lub producenta. W przypadku dysków SSD producent może podać obowiązujący okres gwarancji lub właśnie wartość TBW, po przekroczeniu której już nie przysługuje gwarancja.
Co oznacza DWPD?
Ze współczynnikiem TBW związany jest parametr DWPD (ang. Disk Writes Per Day). Określa on, ile gigabajtów można codziennie zapisać na dysku w całym okresie eksploatacji urządzenia (do czasu utraty gwarancji). Znając wartość współczynnika DWPD możemy obliczyć TBW i na odwrót.
Jak obliczyć liczbę zapisów dysku dziennie (parametr DWPD), gdy znamy jego parametry, np. wartość TBW?? Wystarczy skorzystać ze wzoru:
DWPD = (TBW × 1000)/(365 dni × okres gwarancyjny × pojemność dysku)
W przypadku SSD o pojemności dysku wynoszącej 2 TB, współczynniku TBW na poziomie 1200 TB i z 10-letnim okresem gwarancyjnym mamy:
DWPD = (1200 TB × 1000/(365 dni × 5 × 2000 GB) = 1200000/3650000.
Wartość parametru DWPD wynosi zatem 0,328 TB = 320,8 GB, co oznacza, że każdego dnia w okresie gwarancji dysku można zapisać ponad 320 GB.
Jak długo żyją dyski SSD w porównaniu z dyskami HDD?
Dysk HDD dobrej jakości posłuży dobrze przez około 10 lat, jego użytkowanie kończy się zwykle po ustalonym okresie gwarancyjnym.
W kontekście dysków SSD mamy do czynienia z o wiele większą żywotnością.
Załóżmy, że mamy dysk o pojemności 2 TB i znamy jego parametry, wiemy o współczynniku TBW równym 1200 TB oraz DWPD na poziomie 0,328 TB, jak w przykładzie powyżej. Zapisywanie codziennie 320 GB, a tym samym przekroczenie TBW jest praktycznie niemożliwe. Przy założeniu, że zwykły użytkownik zapisuje dziennie około 20 GB, nie jest w stanie przekroczyć wartości TBW przed upływem gwarancji. Co więcej, czas życia dysku wydłuża się 16-krotnie w porównaniu z tym, co mówi gwarancja, a więc nasze urządzenie powinno działać sprawnie przez 80 lat.
Czy da się odzyskać dane z dysku SSD?
Dysków SSD w przeciwieństwie do dysków HDD nie można właściwie fizycznie uszkodzić, a upadki czy uderzenia im niestraszne. Wszystko za sprawą pamięci flash, która przechowuje wszystkie dane.
Utrata plików w dyskach SSD i tak może jednak Cię zaskoczyć w najmniej oczekiwanym momencie. Jednymi z podstawowych przyczyn awarii dysku jest wadliwe działanie podzespołów, przepięcie zasilania lub nawet wirus, który mógł zostać przypadkowo zainstalowany na komputer. Jeśli spotka Cię taka sytuacja, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że uszkodzone zostały chipy lub wystąpił błąd w miejscu zapisu danych.
W większości wypadków naprawa dysku SSD jest niemożliwa, jednak istnieje duża szansa na odzyskanie danych. W Internecie dostępnych jest wiele specjalistycznych oprogramowań, dzięki którym możesz samodzielnie skopiować pliki z uszkodzonego dysku, są one jednak płatne. My zalecamy udanie się do profesjonalnego serwisu, który posiada kontroler umożliwiający przesyłanie komend i zrobi to w możliwie najbezpieczniejszy sposób.
Warto wiedzieć: W przypadku samodzielnego otwierania nośników, niezależnie od modelu dysku, gwarancja przestaje obowiązywać. Dlatego rekomendowane jest, aby udać się z awarią do profesjonalnego serwisu. Wtedy nie grozi nam skrócenie okresu gwarancyjnego.
Jak dbać o dyski SSD?
Jeśli chcesz, aby Twój dysk SSD został z Tobą jak najdłużej, nigdy nie zapełniaj go do maksymalnych wartości. Przy wypełnieniu plikami nośnik zauważalnie zacznie zwalniać i będzie miał problem z odnalezieniem pustej przestrzeni. Zwykle rekomenduje się, aby zostawiać przynajmniej 20% wolnego miejsca. System Windows 10 (i nowszy Windows 11) posiadają funkcję OP (Over-Provising), która automatycznie rezerwuje wolne miejsce, warto z niej skorzystać. Niektórzy producenci do swoich dysków dołączają także dedykowane oprogramowanie. Poprawia ono nie tylko wydajność, ale pozwala inteligentnie zarządzań temperaturą dysku oraz kulturą jego pracy, dlatego warto pokusić się o jego zainstalowanie.
I najważniejsze, nigdy nie defragmentuj dysku. Ten proces jest skuteczny w przypadku dysków HDD, jednak dyski SSD mają zawsze tą samą formę zapisu. Defragmentacja jedynie generuje kolejny proces zapisu, co skraca gwarancję, ponieważ wpływa na wcześniej wspomniane TBW. Instalując po raz pierwszy dysk półprzewodnikowy, warto sprawdzić, czy mamy wyłączoną automatyczną defragmentację dysków.
Jak przygotować SSD do sprzedaży?
Jeśli zamierzasz sprzedać lub podarować komuś SSD, warto wcześniej sformatować dysk. Jeśli posiadasz na nim jakieś poufne, prywatne pliki, warto rozważyć bezpieczne wymazywanie, co spowoduje trwałe usunięcie wszystkich danych, bez możliwości ich odzyskania nawet przez profesjonalny serwis.
Na rynku istnieje kilka popularnych programów do zarządzania dyskiem, które w szybki sposób wyczyszczą dysk na zawsze.
Czytaj więcej
![Kindle 11 16GB Wi-Fi czarny [bez reklam]](https://static.komputronik.pl/product-picture/5/840268916114-1.jpg)
