Kogo dotyczy wykluczenie cyfrowe? Jak temu zapobiegać?
Przeczytasz w 4 Minuty
Wykluczenie cyfrowe w Polsce zmniejsza się z roku na rok, nadal jednak jest to poważny problem w naszym kraju. Kogo dotyczy cyfrowe wykluczenie? Co to takiego? Jakie niesie za sobą konsekwencje? W jaki sposób można mu zapobiegać? Poruszamy ten ważny temat w dzisiejszym artykule.
- Czym jest wykluczenie cyfrowe? Przykłady
- Przyczyny wykluczenia cyfrowego w Polsce
- Skutki wykluczenia cyfrowego w Polsce
- Wykluczenie cyfrowe — raporty na temat zjawiska
- Wykluczenie cyfrowe — jak zapobiegać temu zjawisku?
Czym jest wykluczenie cyfrowe? Przykłady
Wykluczenie cyfrowe to problem, który w Polsce jest nadal aktualny. Termin ten oznacza pozbawienie pewnych jednostek dostępu do nowoczesnych technik informatycznych oraz form komunikacji.
Wykluczenie cyfrowe w Polsce nie jest związane wyłącznie z brakiem dostępu do Internetu.
Pojęcie to jest znacznie szersze i obejmuje także ograniczenia w zakresie:
- dostępu do połączenia internetowego o wysokiej jakości, oprogramowania, a także wyposażenia, przy pomocy którego można się posługiwać różnymi nowoczesnymi technologiami;
- korzystania z niektórych technologii wskutek niepełnosprawności;
- umiejętności posługiwania się siecią internetową oraz różnorodnymi technologiami informatycznymi.
Przyczyny wykluczenia cyfrowego w Polsce
Skąd się bierze wykluczenie cyfrowe? Kogo dotyczy ten problem? Najbardziej narażone grupy to:
- mieszkańcy małych miast oraz wsi, w których jakość połączenia internetowego jest bardzo niska;
- osoby niepełnosprawne lub o szczególnych potrzebach;
- osoby niewykształcone, które uważają, że nie mają wystarczających umiejętności, aby korzystać z nowych technologii informatycznych;
- osoby niezamożne, których nie stać na abonament internetowy lub też sprzęt konieczny do obsługi nowych technologii;
- osoby starsze, które nie potrafią posługiwać się komputerem lub też brak im wiedzy na temat możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii w życiu codziennym;
- rodziny, w których jest dostępna ograniczona liczba sprzętów elektronicznych, przez co muszą one być współdzielone pomiędzy poszczególnymi członkami rodziny.
Warto dodać także, że wykluczenie cyfrowe w Polsce w wielu przypadkach jest spowodowane wolą danej jednostki lub grupy. Według raportu „Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce”, przygotowanego przez Fundację Stocznia z inicjatywy Fundacji Orange i Orange Polska, prawie 68% Polaków, którzy nie mają Internetu, uważa, że nie widzi potrzeby korzystania z tej technologii.
Skutki wykluczenia cyfrowego w Polsce
Skutki wykluczenia cyfrowego ujawniły się podczas niedawnej pandemii COVID-19. Nauka zdalna w szkołach i na uczelniach oraz praca zdalna przerosły możliwości wielu gospodarstw domowych, w których nie było wystarczającej ilości sprzętu, aby każdy członek rodziny mógł korzystać swobodnie z Internetu. W rezultacie wielu uczniów i studentów zostało pozbawionych dostępu do edukacji.
Inne poważne konsekwencje wykluczenia cyfrowego to także:
- brak dostępu do usług bankowości;
- brak dostępu do zakupów online oraz szerokiej gamy produktów konsumpcyjnych;
- brak możliwości weryfikowania informacji i co za tym idzie, zwiększona podatność na fake newsy;
- brak możliwości załatwiania szybko i wygodnie spraw urzędowych;
- osłabienie kontaktów społecznych;
- utrudniony dostęp do usług publicznych, np. służby zdrowia;
- zamknięta droga do niektórych ścieżek rozwoju zawodowego;
- zwiększenie różnic w poziomie życia pomiędzy osobami, które korzystają z usług i produktów cyfrowych oraz tymi, które są cyfrowo wykluczone.
Wykluczenie cyfrowe — raporty na temat zjawiska
Jak obecnie przedstawia się wykluczenie cyfrowe w Polsce? Według raportu „Wykluczenie społeczno-cyfrowe w Polsce”, przygotowanego przez Fundację Stocznia z inicjatywy Fundacji Orange i Orange Polska:
- w 2020 roku 10% gospodarstw domowych nie miało dostępu do Internetu;
- w ponad 52% gospodarstw domowych pozbawionych dostępu do Internetu jako powód niekorzystania z tej technologii podano brak odpowiednich umiejętności;
- podczas pandemii COVID-19 w gospodarstwach domowych o najniższych dochodach Internetu nie miało nawet 25% z nich.
Natomiast raport sporządzony przez operatora sieci światłowodowych Fiberhost pokazał, że:
- wykluczenie cyfrowe w Polsce w 2020 roku dotyczyło w większości seniorów w wieku pomiędzy 45 a 74 lat (80%), osób niezamożnych (63%) oraz mieszkańców wsi (55%);
- nawet 15% Polaków nigdy nie korzystało z Internetu;
- w 2021 roku 8% gospodarstw domowych w Polsce nie miało dostępu do Internetu.
Sytuacja znacznie się poprawiła w porównaniu z poprzednimi latami, nadal jednak Polska pozostaje w tyle za wieloma innymi krajami europejskimi, jeśli chodzi o dostęp do Internetu.
Wykluczenie cyfrowe — jak zapobiegać temu zjawisku?
Wykluczeniu cyfrowego w Polsce można przeciwdziałać. Co prawda w naszym kraju nie obowiązuje stricte ustawa o wykluczeniu cyfrowym, jednak wprowadzono inne narzędzia do walki z tym problemem, takie jak np.:
- ustawa z 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych;
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności;
- ustawa z 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
W Polsce funkcjonują liczne programy mające na celu wyedukowanie społeczeństwa tak, aby mogło ono korzystać z dobrodziejstw technologii. Na poprawę sytuacji wpłynęła również budowa sieci światłowodowych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Co jeszcze można zrobić z wykluczeniem cyfrowym? Jak zapobiegać temu zjawisku? Każdy z nas może przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu — w tym celu należy zachęcać bliskie osoby do korzystania z różnych programów czy też aplikacji i ich nowych funkcji. Bardzo ważne jest także wsparcie finansowe organizacji pozarządowych, które edukują osoby wykluczone cyfrowo w zakresie korzystania z nowych technologii.
Może Cię zainteresować:
Czytaj więcej
