Wyciek danych użytkowników z Polski – ponad 6 milionów haseł i loginów

Korzystanie z Internetu to spora wygoda i możliwość szybkiego dostępu do wielu informacji i treści. Niestety, ma też to swoją ciemną stronę. Możliwość przechwycenia danych przez osoby trzecie, kradzież tożsamości, a nawet dostęp do naszych pieniędzy w bankowości elektronicznej. Do takich skutków może prowadzić wyciek danych. Wczoraj mieliśmy do czynienia z jednym z największych tego typu incydentów w historii polskiego Internetu. Ilu Polaków mogło stracić swoje dane logowania do wielu stron? Jakich informacji dotyczył wyciek i czym właściwie jest? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania w dzisiejszym artykule.

Co to jest wyciek danych?

Dane internautów są przechowywane w chronionych bazach danych. Dotyczy to wszystkich informacji, które trafiają do Internetu – również danych do logowania. Administratorzy danych, czyli podmioty odpowiedzialne za ich bezpieczeństwo, stosują wiele zabezpieczeń. Nalezą do nich szyfrowanie danych, czy dostęp do nich tylko ograniczonej liczby uprawnionych osób (np. obsługi serwera).

O wycieku danych mówimy, gdy informacje poufne (jak loginy, adresy e-mail, hasła, treści wiadomości prywatnych, zdjęcia, itp.) trafiają poza chronioną bazę danych. Wtedy niepowołane osoby mogą uzyskać do nich dostęp, pobrać je i skopiować na swój komputer. Ujawnienie tych danych jest nielegalne, co może być niebezpieczne szczególnie dla danych do logowania, numerów kart kredytowych i innych danych wrażliwych.

Jest wiele przyczyn wycieków danych. Do najpopularniejszych należą ataki hackerskie wykonane przez cyberprzestępców. Znajdują luki w zabezpieczeniach i dostają się do baz poufnych danych. Między innymi z tego względu tak ważne jest posiadanie na swoich urządzeniach aktualnych wersji oprogramowania i zabezpieczeń.

Ogromny wyciek danych z 29 maja 2023 roku

29 maja tego roku do sieci trafił plik zawierający ponad 6 milionów wierszy z informacjami poufnymi. Plik pojawił się na forum internetowym Cebulka, funkcjonującym w sieci TOR.

Niemal wszystkie adresy prowadzą do stron z końcówką .pl. Może to świadczyć o tym, że baza skradzionych danych jest większa, a na polskie forum trafiły tylko wybrane wpisy. Co ciekawe, najwyraźniej podczas kopiowania danych, cyberprzestępcy wyszukali po prostu ciągu znaków „.pl”. Na liście trafiło się bowiem trochę stron spoza Polski, które zawierają takie znaki (np. www.playzone.in.th).

Łącznie plik „pl.txt” ma aż 6.274.679 wierszy – tylu kont na polskich stronach może dotyczyć wyciek danych. Co prawda niektóre wpisy nie zawierają kompletu informacji (np. brakuje hasła), zdecydowana większość jest niestety jednak kompletna.

Jakich stron dotyczy największy wyciek danych w Polsce?

Spory wyciek danych dotyczy kont z przeróżnych serwisów. Na liście są takie serwisy, jak portale społecznościowe, serwis aukcyjny, serwisy z pocztą e-mail, a nawet rządowa domena gov.pl… Redaktorzy strony Zaufana Trzecia Strona wyszukali w pliku informacje na temat takich stron, jak:

• Facebook
• Allegro
• X-Kom.pl
• ingbank.pl
• online.mbank.pl
• poczta.onet.pl
• .gov.pl

Najwięcej wpisów dotyczy Facebooka (prawie 120 tysięcy), Allegro (prawie 90 tysięcy) i Poczty Onet (prawie 30 tysięcy danych). Wiele ujawnionych w wyniku wycieku danych informacji zawiera liczbę 2023. Może to świadczyć o aktualności danych.

Wyciek danych – jak dane Polaków trafiły na forum internetowe?

Część osób zastanawia się, skąd pochodzą dane znalezione na internetowym forum. Wiele wskazuje na to, że ich źródłem jest złośliwe oprogramowanie. Trafia na komputer użytkownika internauty i pobiera wszelkie dane na temat jego loginów, haseł, itp. To dane, które zostały zapisane w przeglądarce internetowej. W dużej części wycieków danych, informacje o loginach i hasłach trafiają do hackerów właśnie w taki sposób.

Jeśli możemy natomiast mówić o pozytywnych informacjach, jest jedna dobra wieść. Choć w pliku znalazło się ponad 6 milionów wpisów, dotyczą one najpewniej około 100 000 Polaków. Z jednego komputera może bowiem pochodzić naprawdę duża liczba wpisów (jeśli użytkownik ma wiele kont w różnych serwisach, a zwykle tak jest).

Czy wyciek danych to wina ich administratora (serwisu, którego dane dotyczą)?

Rzadko kiedy wyciek danych ma miejsce z winy administratora bazy danych (czyli np. Facebooka, Allegro, czy jednego z banków). Zwykle dane pochodzą bezpośrednio z komputera użytkownika, którego zaatakowano jakimś rodzajem wirusa.

Znalezienie informacji o danych powiązanych z konkretną stroną (np. Allegro) nie oznacza też, że wszyscy użytkownicy serwisu (w tym przypadku posiadacze kont w Allegro) są zagrożeni. O takiej sytuacji moglibyśmy mówić, jeśli doszłoby do wycieku danych z bazy danych, co czasami niestety też ma miejsce. Zwykle są to jednak mniejsze serwisy.

Czy można sprawdzić, czyje dane trafiły do pliku?

Ministerstwo Cyfryzacji stworzyło stronę, na której można sprawdzić, czy nasze dane również znalazły się na liście. Strona bezpiecznedane.gov.pl po zalogowaniu za pomocą Profilu Zaufanego pozwoli zweryfikować, czy dane są bezpieczne – wystarczy wpisać login lub e-mail, z którego korzystamy.

Użytkownicy zgłaszają wprawdzie problemy z działaniem strony, ale można liczyć, że jest to związane ze sporym zainteresowaniem i techniczne trudności zostaną szybko usunięte.

Niezależnie od tego, jeżeli podejrzewasz, że Twoje dane mogły wyciec, śledź najnowsze doniesienia na ten temat. Przede wszystkim zmień jednak hasła, które powinny być też różne dla poszczególnych stron. Warto również przeskanować swój komputer pod kątem złośliwego oprogramowania.

Co hackerzy mogą zrobić z pozyskanymi danymi?

Cyberprzestępcy dobrze wiedzą, że większość osób nie ma różnych haseł dla różnych stron i usług. Mając więc dane do logowania dla strony X, mogą próbować użyć ich do wejścia na inne strony. W tym celu stosowane są automaty, znacznie przyspieszające proces wpisywania haseł.

Z tego względu zawsze warto posiadać różne hasła dla różnych serwisów.

Jak chronić swoje dane osobowe w sieci?

Nie ma sposobu, który w 100% zabezpieczy nasze dane w Internecie. Możemy jednak zrobić bardzo wiele, aby niemal do zera ograniczyć ryzyko wycieku danych. Zalecamy kierować się następującymi wskazówkami:

1. Unikaj niepewnych stron internetowych, nie pobieraj z nich plików i nie podawaj tam swoich danych
2. Używaj oprogramowania antywirusowego
3. Aktualizuj swoje programy, szczególnie przeglądarkę internetową
4. Używaj aktualnej wersji systemu operacyjnego z wszelkimi dostępnymi łatkami zabezpieczeń
5. Zamiast przechowywać hasła w przeglądarce, użyj bezpiecznego managera haseł
6. Ustawiaj różne loginy i hasła dla różnych serwisów i usług
7. Regularnie zmieniaj hasła
8. Pobieraj pliki z rzetelnych źródeł
9. Używaj silnych haseł

Koniecznie przeczytaj też:

Dzień Bezpiecznego Internetu w Polsce 7 lutego. W NANO te zasady promujemy cały rok

Jak wygląda mocne hasło?

Wiele osób ustala hasła, które łatwo będzie im zapamiętać. W związku z tym zdecydowana większość Polaków ma hasła w stylu:

• 123456
• kasia1990
• haslo123
• 12czerwiec2001
• allegro123
• itp

Zdecydowanie lepsze są hasła, charakteryzujące się użyciem losowych znaków, w tym dużych i małych liter i znaków specjalnych. Wiele stron dziś wymaga zresztą właśnie takich haseł, mając na uwadze bezpieczeństwo danych użytkowników.

Tak powinno wyglądać silne hasło:

• 9fC6PFhQ6Jk7xmA
• UcLae5DsH0M1pLt
• EdKUHdmz9fIkbIK

Jeżeli ciężko jest Ci rozstać się ze swoim łatwym do zapamiętania hasłem „kasia1990”, możesz w prosty sposób znacznie je skomplikować. Użyj kilka razy klawisza shift, aby wprowadzić wielkie litery i znaki specjalne. W ten sposób łatwo zmienimy hasło „kasia1990” w „KAsia1(9)”. Takie hasło wciąż będzie proste do zapamiętania, jednak niemal niemożliwe do odgadnięcia.

Więcej o tworzeniu bezpiecznego hasła przeczytasz w tym poradniku:

Jak stworzyć silne i bezpieczne hasło? 5 skutecznych sposobów

Może zainteresują Cię także inne artykuły

• Dlaczego warto robić kopie zapasowe?
• Bezpieczny internet na wakacjach – o czym warto pamiętać?
• Jak zapobiegać wykluczeniu cyfrowemu?
• Trojan – najbardziej podstępny wirus komputerowy
• Jak sprawdzić czy telefon ma wirusa?