Partycjonowanie dysku – czym jest? Zalety i polecane programy do partycji

19.03.2024 |
| Clock Przeczytasz w 7 Minuty
Partycjonowanie dysku – czym jest? Zalety i polecane programy do partycji
Przeczytasz w 7 Minuty
Zwiększ rozmiar tekstu

Partycjonowanie dysku jest bardzo ważne dla osób, które chcą sobie ułatwić zarządzanie twardym dyskiem. Wiedza o tworzeniu, rozszerzaniu, usuwaniu czy łączeniu partycji może się przydać podczas korzystania z komputera. System operacyjny Windows posiada wbudowane narzędzia, dzięki którym możliwy jest podział dysku. Ponadto, warto zainstalować program do partycji, ponieważ dzięki niemu można łatwo tworzyć nowe partycje z nieprzydzielonego miejsca, a także przenosić i zmieniać rozmiar partycji bez utraty danych. W niniejszym artykule przybliżamy temat partycjonowania i wyjaśniamy, dlaczego warto partycjonować dysk. Tłumaczymy także krok po kroku, jak podzielić dysk na partycje.

Czym jest partycjonowanie dysku?

Partycjonowanie dysku pozwala na wydzielenie obszaru dysku twardego. Taki wydzielony obszar dysku twardego jest interpretowany jako osobny katalog. Partycje można tworzyć bądź usuwać, w zależności od osobistych potrzeb. Mogą one być także w dowolny sposób zwiększane i zmniejszane.

Chcąc partycjonować dyski, coraz więcej osób decyduje się na wykorzystywanie specjalnie przeznaczonych do tego zewnętrznych programów. Co jeszcze warto wspomnieć o partycjonowaniu?

program do partycjonowania dysku

Istotna jest również kwestia, iż partycje mogą być dzielone ze względu na swoją zawartość lub swoje właściwości.

Przykładowo, wyróżnia się partycję systemową, jest to wydzielona część dysku twardego, w której obecne są pliki konieczne do tego, aby system działał prawidłowo. Ta partycja najczęściej jest oznaczana literą „C”.

Warto w tym miejscu także wspomnieć, iż jeśli dokonujemy defragmentacji i czyszczenia dysku, to niektóre z programów pozwalają również na defragmentację poszczególnych partycji.

Polecane dyski Samsung

Dlaczego dysk powinien być podzielony na partycje?

Podzielenie dysku na partycje przynosi wiele zalet. Przede wszystkim dysk powinien być podzielony na partycje z powodu bezpieczeństwa danych – nie powinny one znajdować się bowiem na tej części dysku, która zawiera pliki systemowe. Dlaczego? Ponieważ w przypadku awarii można utracić je na zawsze. Co jednak zrobić w sytuacji, kiedy usunęliśmy dane z dysku, ale chcemy je przywrócić? Wtedy warto pobrać program do odzyskiwania danych z dysku. Oczywiście nie gwarantuje on stuprocentowej pewności przywrócenia wszystkich danych, jednakże wiele osób chwali programy do odzyskiwania danych za ich skuteczność.

Dysk warto również podzielić na partycje, ponieważ takie działanie znacznie ułatwia zarządzanie zapisanymi plikami. Przykładowo, jedną część dysku możemy mieć przeznaczoną na gry, drugą natomiast na dokumenty. 

Podzielenie dysku na partycje pozwala również na korzystanie z wielu systemów operacyjnych na jednym urządzeniu.

Jedna partycja może na przykład zawierać pliki systemu Linux, druga natomiast – pliki systemu Windowsa. 

zarzadzanie partycjami

Podzielenie dysku na partycje wpływa na przyspieszenie dysku SSD. Co więcej, umożliwi łatwiejszą ponowną instalację systemu Windows bez konieczności wykonywania kopii wielu plików i obawiania się o ich trwałe utracenie.

Partycjonowanie dysku to jednak niejedyna ważna kwestia, o której warto pamiętać, posiadając laptop lub komputer. Bardzo ważne jest również zadbanie o to, aby na naszym sprzęcie znajdywał się program do czyszczenia komputera, który będzie regularnie stosowany. Częste czyszczenie komputera pomaga nie tylko pozbyć się tzw. „śmieci”, ale też pozwala na usuwanie przypadkowo zainstalowanych i potencjalnie niebezpiecznych programów.

Jak podzielić dysk na partycje?

Tworzenie kilku partycji może pomóc w organizacji plików na komputerze. Warto utworzyć przynajmniej dwie osobne partycje, jedną na system operacyjny, drugą na inne pliki (np. gry). W systemie Windows 10 do dzielenia dysku na partycje nie potrzeba żadnych dodatkowych narzędzi czy programów. Jak podzielić dysk na partycje krok po kroku? W tym celu możemy skorzystać z narzędzia, które jest wbudowane w Windows 10. Znajdziemy je Panelu Sterowania, w zakładce System i zabezpieczenia oraz dziale Narzędzia administracyjne. Tam należy odnaleźć funkcję Zarządzanie komputerem.

tworzenie partycji - zarządzanie komputerem

Po dwukrotnym kliknięciu w Zarządzanie komputerem otworzy się nowe okno. Należy w nim wybrać zakładkę Magazyn i rozwinąć ją. Następnie ukaże się funkcja Zarządzanie dyskami. To właśnie ona da nam dostęp do zarządzania dyskami oraz partycjami. Po jej wybraniu zobaczymy listę wszystkich zainstalowanych dysków i partycji, w tym dysku C.

lista wszystkich dysków i partycji

W powyższym przykładzie dysk C zajmuje całą pojemność dysku twardego. Aby dało się utworzyć partycję, należy go zmniejszyć. Następnie można wykorzystać powstałe miejsce do przypisania nowych partycji. Po zmniejszeniu dysku C, aby dodać nową partycję, należy wybrać opcję Nowy wolumin prosty i postępować zgodnie ze wskazówkami kreatora tworzenia partycji. Po zatwierdzeniu wszystkich parametrów rozpocznie się formatowanie dysku i tworzenie nowej partycji.

Ważne: Dzielenie dysku na partycje jest zalecane na „świeżym systemie”, podczas instalacji systemu Windows 10 lub przy pierwszym uruchomieniu komputera. Wynika to z ryzyka uszkodzenia plików podczas partycjonowania. W szczególności podatny na błędy może być po takich operacjach dysk C. Z tego powodu, jeśli chcemy przeprowadzić partycjonowanie na komputerze, który był już używany przez jakiś czas, zalecane jest skopiowanie zawartości na zewnętrzny nośnik, sformatowanie komputera i wgranie danych z powrotem, gdy już zostaną utworzone właściwe partycje. Ewentualnie możemy przenieść dane na inną partycję, która nie będzie poddawana modyfikacjom.

Jak zmniejszyć lub rozszerzyć jedną partycję?

Wiemy już jak podzielić dysk na partycje. A jak zmniejszyć partycję? W systemie Windows 10 do operacji na partycjach nie potrzebujemy żadnych dodatkowych narzędzi czy programów. Wystarczy w oknie Zarządzania dyskami kliknąć prawym przyciskiem myszy dysk, na którym chcemy wydzielić osobną partycję i wybrać opcję Zmniejsz wolumin. Następnie w nowym oknie trzeba wpisać wartość w megabajtach, o które ma zostać pomniejszony dysk twardy. Wydzielone miejsce jeszcze nie jest partycją, należy skorzystać ze wskazówek powyżej, aby stworzyć nową partycję. Jeśli na dysku twardym jest miejsce nieprzypisane do żadnej partycji, możemy także rozszerzyć partycję. W tym samym oknie należy wtedy wybrać opcję Rozszerz wolumin i następnie trzeba wpisać w okienku wybraną wartość wyrażoną w megabajtach.

Zmniejszenie istniejącej partycji, która zawiera pewne pliki, wiąże się z ryzykiem utracenia danych. Z tego powodu zalecane jest, aby przed przystąpieniem do zmniejszania woluminu utworzyć kopię zapasową danych. Warto mieć także pod ręką dysk instalacyjny na wypadek, gdyby w konsekwencji przeprowadzonych zmian konieczne było zainstalowanie systemu na dysku C od nowa.

Jak usunąć partycję?

Wiemy już, jak utworzyć nową partycję. A co zrobić, gdy potrzebne nam wolne miejsce na dysku? Wtedy przyda się zarządzanie dyskami poprzez usuwanie niepotrzebnych partycji. Aby usunąć partycje w systemie Windows musimy ponownie skorzystać z Zarządzania dyskami. Następnie wybieramy partycję, która jest niepotrzebna, należy na nią kliknąć prawym przyciskiem myszy i wybrać opcję Usuń wolumin. Po zatwierdzeniu polecenia system przystąpi do usuwania, następnie pojawi się nieprzydzielone miejsce, z którego możemy wydzielić partycję.

Inny sposób na usunięcie partycji to skorzystanie ze wbudowanego w system Windows narzędzia wiesza poleceń Diskpart. W Windows 10 także jest ono dostępne, jego funkcje to między innymi: tworzenie, scalanie, rozszerzanie, zmniejszanie, formatowanie dysku SSD/HDD i wiele innych. 

Jak zmienić literę dysku w systemie Windows?

W systemie Windows litery dysków są przypisywane w sposób automatyczny. To jednak nie oznacza, że nie możemy ich zmienić. Standardowo partycja systemowa  (dysk systemowy) ma przypisaną literkę C, osobne miejsce mogą także zajmować tzw. partycje odzyskiwania, które są zastrzeżone przez system i nie należy ich modyfikować. Natomiast kolejne partycje są oznaczone jako D, E itd. Jeśli chcemy to zmienić, musimy ponownie skorzystać z Zarządzania komputerem oraz Zarządzania dyskami i wybrać opcję Zmień literę dysku i ścieżki…

zmiana litery dysku

W nowym oknie należy wybrać literę z listy i zatwierdzić. Gotowe! Przypisana litera została zmieniona. Czy takie modyfikacje są bezpieczne? Zagrożenia, które trzeba brać pod uwagę, to:

  • konieczność ponownego zainstalowania oprogramowania na partycji, na której wcześniej były zainstalowane aplikacje;
  • problemy z uruchomieniem systemu, który był zainstalowany na modyfikowanym dysku;
  • problemy z wyszukiwaniem plików po zmianie litery partycji.

Z tego powodu nie należy nigdy zmieniać litery dysku, na którym jest zainstalowany system operacyjny. Tego typu działania, podobnie jak tworzenie kolejnych partycji czy usuwanie partycji, bezpieczniej jest przeprowadzać tuż po instalacji systemu operacyjnego, podczas pierwszego uruchomienia komputera.

Jakie są najlepsze darmowe programy do partycjonowania dysku?

Programy do partycjonowania pozwalają nie tylko podzielić dysk, ale także umożliwiają zarządzanie stworzonymi partycjami i dyskami fizycznymi. Wyróżniamy wiele programów do partycjonowania dysków i poniżej przedstawiamy najlepsze darmowe programy stworzone do tego celu.

  • Pierwszy popularny program, zwany GParted (Gnome Partition Editor), jest uznawany za jedną z najlepszych alternatyw dla standardowego, komercyjnego oprogramowania. Z jego pomocą uda się łatwo podzielić dysk na partycje, narzędzie pozwala także edytowanie partycji, w tym usuwanie, zmianę wielkości czy kopiowanie. Proces podziału dysku jest bezpieczny, ponieważ aplikacja podpowiada, jaki rozmiar woluminu jest dostępny oraz ile maksymalnie może mieć nowa partycja.
  • Kolejny, darmowy i warty uwagi program, to EASEUS Partition Maker. Pozwala on tworzyć, kopiować, ukrywać oraz usuwać partycję. Ponadto, pozwala zmieniać wielkość lub łączyć wolne woluminy, podpowiada także, jak podzielić dysk na partycje bez utraty istniejących na nich danych.
  • Znany i lubiany jest także program o nazwie MiniTool Partition Wizard. Pozwala on na standardowe czynności związane z zarządzaniem przestrzenią dyskową, czyli: tworzenie partycji i ich kopiowanie, usuwanie i ukrywanie, a także zmianę ich wielkości. Umożliwia również przeprowadzenie analizy wydajności dysku.
  • Partition Logic jest natomiast programem, który nie tylko pozwala na tworzenie i zarządzanie partycjami, ale umożliwia także defragmentację oraz sformatowanie dysku. Z pomocą tego narzędzia możemy również kopiować zawartość z jednego nośnika na drugi, np. po to, aby odciążyć systemowy dysk C.
  • PARAGON Partition Manager Community Edition to program dostępny całkowicie za darmo do zastosowań niekomercyjnych. Z jego pomocą można łatwo podzielić dysk C na partycje, wybrać system plików dla dysku, zmieniać rozmiar partycji C oraz innych wydzielonych obszarów, a także odzyskiwać przypadkowo usunięte woluminy i dane.
  • AOMEI Partition Assistant – darmowy program z dużą ilością funkcji. Narzędzie alarmuje, kiedy dana partycja jest zbyt mała, aby można ją było jeszcze zmniejszać. Można je wykorzystać także optymalizacji i naprawy systemu operacyjnego, co prowadzi do przyspieszenia jego działania.
  • DiskGenius Free (znany wcześniej jako PartitionGuru) to wszechstronne narzędzie, które służy do odzyskiwania danych, zarządzania już istniejącymi partycjami oraz tworzenia kopii zapasowej. Wykorzystamy je także do tego, aby podzielić dysk na partycje czy też zmniejszyć lub rozszerzyć woluminy.

Może Cię zainteresować:

Z wykształcenia biolog — antropolog, zawodowo od 2017 roku zajmuje się tworzeniem contentu dla różnych marek. Wcześniej pracowała w branży eventowej. Stara się dużo podróżować, przede wszystkim górskimi szlakami, kocha psy (najbardziej swojego setera szkockiego!), jest również miłośniczką gier planszowych oraz gier video, w szczególności z gatunku action-RPG.