Czym są złudzenia optyczne? Rodzaje i przykłady iluzji optycznych

12.01.2023 |
| Clock Przeczytasz w 4 Minuty
Czym są złudzenia optyczne? Rodzaje i przykłady iluzji optycznych
Przeczytasz w 4 Minuty
Zwiększ rozmiar tekstu

Złudzenia optyczne to błędna interpretacja widzianego obrazu przez ludzki mózg. Iluzje optyczne powstają pod wpływem kontrastów, cieni, czy użycia kolorów, co automatycznie wprowadza mózg w błędny tok myślenia, powodując tym samym, że widzimy coś, czego faktycznie nie ma.

Co to jest złudzenie optyczne?

Złudzenia optyczne to jak wspomniano we wstępie błędna interpretacja widzianego obrazu dokonywana przez ludzki mózg. W efekcie widzimy to, co tak naprawdę nie istnieje.

Jak powstają złudzenia optyczne? Otóż, warto mieć świadomość, że za widzenie nie odpowiadają tak naprawdę oczy, które są jedynie narzędziem, ale ludzki mózg, który interpretuje widziane obrazy.

W związku z tym iluzje optyczne powstają wskutek błędnego postrzegania tego, co widzimy, za co odpowiada mózg.

Pod wpływem kontrastów, zacienienia, czy gry kolorów zostaje on bowiem wprowadzony w błąd, co powoduje zaburzenia percepcji.

iluzje optyczne

Rodzaje złudzeń optycznych

Złudzenia optyczne to zjawiska, które nie zawsze wyglądają tak samo. Wyróżniamy bowiem 2 podstawowe rodzaje iluzji.

  • Rodzaj złudzenia optycznego — złudzenie, które pojawia się przed dotarciem obrazu do siatkówki oka, a za jego powstawanie odpowiedzialne są prawa fizyki. Błędne postrzeganie może być bowiem efektem temperatury, czy kąta padania i załamania światła. Przykładem może być chociażby fatamorgana.
  • Złudzenie wzrokowe — w przypadku których obraz dotarł do siatkówki oka, a co za tym idzie został przekazany do mózgu, który błędnie go interpretuje.

W tym miejscu warto podkreślić, że złudzenia optyczne to również halucynacje, które powstają w ludzkim umyśle. W tym przypadku jednak nie występuje bodziec zewnętrzny, a mózg sam tworzy iluzję. Chcąc bardziej szczegółowo sklasyfikować złudzenia optyczne wyróżnić można:

  • irradiację, czyli nieprawidłową ocenę wielkości danego przedmiotu, co powoduje kontrast jasności pomiędzy obiektem, a jego tłem, np. jasne przedmioty na ciemnym tle wydają się większe;
  • iluzje geometryczne, czyli błędne informacje o kątach, odległościach i kształtach;
  • złudzenia jasności i barwy, czyli złudzenia optyczne związane z kolorami i jasnością;
  • figury dwuznaczne, czyli złudzenia występujące wówczas, gdy mózg musi zinterpretować niejednoznaczną scenę, co sprawia, że za każdym razem może postrzegać ją inaczej;
  • figury niemożliwe, czyli trójwymiarowe obiekty na płaskim tle, które w rzeczywistości tylko wydają się być trójwymiarowe.

Gdzie można zaobserwować złudzenia optyczne?

Iluzje optyczne to zjawiska, które można zaobserwować praktycznie wszędzie, a wiele z nich występuje w codziennym życiu. Przykładem złudzenia optycznego może być chociażby pogląd, iż czarny wyszczupla.

Inny popularny przykład to nakładanie jedzenia na mniejszy talerz, co pozwala oszukać mózg, który postrzega zjedzenie obfitego posiłku. Jest to złudzenie Delbouefa, które wykorzystują dietetycy.

Złudzenie optyczne można zaobserwować również na drodze, kiedy to w ciepły dzień asfalt oddaje temperaturę, która w połączeniu z chłodniejszym powietrzem unoszącym się nad jezdnią sprawia, że widzimy charakterystyczne kałuże.

złudzenia optyczne - jak powstają?

Jakie są najciekawsze złudzenia optyczne?

Iluzje optyczne fascynują wiele osób, czego potwierdzeniem może być popularność wyszukiwania w Internecie hasła: złudzenia optyczne przykłady.

Jednym z najciekawszych jest złudzenie Ponza, w przypadku którego dwie poziome linie umieszczono wewnątrz dwóch linii pionowych zbiegających się ku górze, co może przypominać prosty rysunek torów kolejowych. W efekcie, mimo iż obie linie poziome są tej samej długości, to górna na pierwszy rzut oka wydaje się być dłuższa.

złudzenia optyczne - iluzja ponzo
Źródło: https://news.umanitoba.ca/

Innym ciekawym przykładem może być złudzenie ściany kawiarni na St Michael’s Hill w Bristolu w Anglii, gdzie w specyficzny sposób położono białe i czarne kafelki. Wszystkie poziome linie pomiędzy nimi są równoległe, jednak złudzenie optyczne sprawia, że wyglądają na nieco zaokrąglone.

złudzenia optyczne - iluzja ściany kawiarni
Źródło: wikipedia

Iluzje optyczne do samodzielnego narysowania

Iluzje optyczne są bardzo popularne, a wiele z nich można samemu narysować. Przykładem może być nie tylko wspomniane wcześniej złudzenie Ponza, ale również złudzenie Mullera – Lyera. Polega ono na narysowaniu dwóch poziomych linii o równej długości. Jedną z nich należy obustronnie zakończyć strzałkami skierowanymi do zewnątrz, a drugą strzałkami skierowanymi do wewnątrz. W efekcie ta druga będzie wydawała się dłuższa.

złudzenia optyczne - iluzja Mullera Lyera
Źródło: wikipedia

Co ciekawe, iluzji tej nie zauważają osoby zamieszkujące obszar Cieśniny Torresa znajdującej się pomiędzy Australią a Nową Gwineą, co może wynikać z faktu, że mieszkają oni w okrągłych domach.

Podsumowując należy stwierdzić, że złudzenia optyczne to zjawiska, które są nie tylko ciekawe, ale również powszechnie występujące w naturze. Jest to potwierdzeniem faktu, że ludzki mózg, w niektórych warunkach bywa zawodny.

Może Cię zainteresować:

TEMATYKA:
Świetnie zorganizowana i pełna pozytywnej energii. Mama dwójki szkrabów, która ceni sobie maksymalne ułatwianie codziennych obowiązków domowych. Artystka w kuchni, która serce oddała przepisom swojej prababci. Od czasu do czasu chętnie poznaje tajniki kuchni orientalnej.