Co to jest spyware? Jak się przed nim chronić?
Na użytkowników komputerów czyha wiele zagrożeń. Część z nas nawet nie jest ich świadoma, a skoro nie wiemy, co nam zagraża, nie możemy się skutecznie chronić. Jednym z nich jest właśnie spyware. Nazwa nieco dziwna i niewiele mówi, dlatego dzisiaj postaramy się przybliżyć Wam to zagadnienie.
- Czym jest Spyware? Jakie niesie zagrożenia?
- Jak rozpoznać spyware?
- Typy i rodzaje programów szpiegujących
- Jak wykryć spyware na komputerze i telefonie?
- Jak zapobiegać spyware?
- Sposoby na usunięcie programów szpiegujących
Czym jest Spyware? Jakie niesie zagrożenia?
Zacznijmy od samych podstaw.
Spyware:
To termin bardzo ogólny, ponieważ programy szpiegujące są różne. Ich zadaniem jest gromadzenie informacji i danych. Dołączają się do systemu operacyjnego i działają w tle.
Niezależnie od tego, jak spyware ingeruje w sprzęt, zawsze wywołuje szkody. Co więcej, oprogramowanie szpiegujące jest trudne do wykrycia i tak łatwo się go nie pozbędziemy. Trzeba też powiedzieć, że nie działa jak typowe wirusy. Nie replikuje się, nie uszkodzi danych ani samego urządzenia. Jest znacznie gorszy, bo brak aktywności spyware i problemy z wykryciem prowadzą do kradzieży ważnych informacji. Zwykle nawet trudno określić, jakich konkretnie.
Oprogramowanie szpiegujące może przechwytywać:
- jakie klawisze zostały wciśnięte,
- zrzuty ekranu,
- adresy e-mail,
- dane pochodzące z formularzy internetowych,
- numery kart kredytowych.
Łatwo sobie wyobrazić, czym to grozi. Od utraty prywatnych informacji, aż do ryzyka utraty pieniędzy. Programy szpiegujące spyware są realnym zagrożeniem, jakie czyha na każdego użytkownika. Nie należy ich bagatelizować i wręcz trzeba wiedzieć, jak skutecznie się chronić.
Jak rozpoznać spyware?
Jak już wspomnieliśmy, wirus spyware jest bardzo trudny do wykrycia. Nie jest to jednak niemożliwe, a pewne objawy powinny wzbudzić nasze podejrzenia.
- Dodatkowe paski narzędzi i wyszukiwarki, których sami nie dodawaliśmy są powodem, by przypuszczać, że na urządzeniu działa spyware.
- Pojawiające się okna powiadomień czy wyskakujące reklamy mogą świadczyć o obecności oprogramowania szpiegującego.
- Ogólne spowolnienie działania systemu, częste ładowanie informacji i danych też mogą być wynikiem spyware działającego w tle.
W wielu przypadkach oprogramowanie szpiegujące mocno obciąża komputer. Zwiększa się obciążenie procesora czy pamięci RAM, często też można zaobserwować zwiększone obciążenie ruchu sieciowego.
Typy i rodzaje programów szpiegujących
Technologia nieustannie się rozwija, a wraz z nią pojawiają się też nowe wirusy. Gdyby chcieć jak najprościej skategoryzować typy i rodzaje programów szpiegujących, trzeba je podzielić na cztery podstawowe grupy: adware, pliki cookie (zaskakujące, prawda?), trojany oraz systemy monitorujące. Przeanalizujmy te najpopularniejsze spyware.
- Keylogger – jeden z popularniejszych typów spyware, o którym większość już pewnie kiedyś słyszała. Służy do monitorowania przycisków wciskanych w klawiaturze.
- Adware – to te wszystkie tak denerwujące nas reklamy, które przekierują użytkownika do miejsca innego niż docelowe. Nie należy spodziewać się, że będzie to miejsce bezpieczne.
- Trojany – niezwykle niebezpieczne, bo przejmują loginy hasła. Nierzadko do bankowości.
- Web beacon – obrazy, które dołączane są najczęściej do wiadomości mailowych i pozwalają monitorować zachowanie użytkownika, m.in. czy wiadomość została otwarta i jakich interakcji dokonano.
- Rootkit – pozwalają hakerowi na instalację narzędzi, które dadzą mu zdalny dostęp do sprzętu.
- Pliki cookies – dla niektórych może być to ciekawostka, ale ciasteczka są rodzajem spyware. Co prawda, znacznie mniej szkodliwym i wielu użytkowników wyraża na nie zgodę, ale one też pozwalają śledzić nas w sieci.
Jak wykryć spyware na komputerze i telefonie?
Wcześniej wymienione objawy mogą podpowiedzieć nam, że na komputerze czy telefonie działa w tle wirus spyware. W przypadku pecetów możemy pokusić się dodatkowo o sprawdzenie programów, które uruchamiają się automatycznie ze startem komputera.
Programy szpiegujące zapisują sporo danych, więc jeśli na naszym dysku regularnie ubywa miejsca, to też może być oznaka istnienia oprogramowania szpiegującego.
W przypadku telefonów kluczowe są dwa objawy – szybkie drenowanie baterii i szybkie zużycie danych komórkowych.
Kiedy zauważymy wskazane objawy, najlepiej sprawdzić, które aplikacje zużywają najwięcej zasobów.
Przydatne będą też programy typu “anty spyware” oraz dobrze wszystkim znane antywirusy.
Jak zapobiegać spyware?
Najskuteczniejszą obroną jest świadomość i wiedza. To dzięki nim często możemy uniknąć zainfekowania naszego urządzenia. Co to oznacza?
- Nie instalujemy programów z nieznanych źródeł.
- Kontrolujemy załączniki w wiadomościach.
- Zabezpieczamy wszystkie nasze newralgiczne dane. Dla przykładu, do haseł wykorzystujemy programy szyfrujące, czyli po prostu menadżer haseł.
Na pewno nie zaszkodzi, a często też pomoże, włączenie firewalla. A przede wszystkim potrzebny jest program anti spyware. Większość popularnych antywirusów też ma możliwość eliminowania działania i zapobiegania infekcją spyware.
Jak usunąć programy szpiegujące?
Część programów antywirusowych ma wbudowane narzędzia antyspyware i mogą sprawdzić się w tym zadaniu. Należy tu jednak podkreślić, że nie wszystkie oferują tę funkcjonalność. Drugą opcją jest dedykowany program do usuwania trojanów i innych typów programów szpiegujących. Tutaj z kolei trzeba pamiętać, że nie zastąpi on typowego programu antywirusowego. Mogą być jego dobrym uzupełnieniem.
Wśród najpopularniejszych, a zarazem najskuteczniejszych narzędzi, do wykrywania spyware można wymienić:
- SUPERAntiSpyware,
- SpywareBlaster,
- Spybot,
- Spyware Terminator,
- IObit Malware Fighter,
- AdwCleaner.
Wolisz program do usuwania wirusów z wbudowanym narzędziem do walki ze spyware? Wybierz jeden z tych:
- Norton,
- McAfee,
- Avira,
- TotalAV,
- Bitdefender,
- Malwarebytes.