Co to jest rootkit? Jak go usunąć z komputera?

Korzystając z Internetu musimy być przede wszystkim świadomi, co klikamy, jakie strony odwiedzamy i jakie pliki pobieramy. To zwykle wystarcza, aby uchronić się przed złośliwym oprogramowaniem. Czasami jednak nawet najbardziej ostrożni użytkownicy muszą uporać się z wirusem.
Jednym z nich, a jednocześnie jednym z najbardziej złośliwych i trudnych w usunięciu, jest rootkit. Co to właściwie jest, jak działa rootkit, co robi i jak usunąć go z komputera?
- Czym jest rootkit?
- Do czego używany jest rootkit?
- Jak wykryć rootkita?
- Jak usunąć go z komputera?
- Jak chronić się przed rootkitem?
Czym jest rootkit?
Rootkit to złośliwe oprogramowanie typu malware, którego zadaniem jest umożliwienie atakującemu przejęcie zdalnego dostępu do zainfekowanego komputera.
Określenie rootkit powstało w wyniku połączenia słów root, które oznacza głównego administratora oraz kit – czyli pewnego zestawu narzędzi.
Obecność rootkita na komputerze jest trudna do wykrycia, a jego działanie nie generuje zauważalnych spowolnień funkcjonowania systemu. To oznacza, że o fakcie zainfekowania komputera rootkitem dowiadujemy się często, kiedy jest już za późno, a nasze dane zostały skradzione.
Do czego używany jest rootkit?
Z racji tego, co robi rootkit według definicji – czyli daje pełny dostęp atakującemu do zainfekowanego komputera, jego użycie jest niemal nieograniczone. Do czego jednak najczęściej wykorzystuje się rootkit? Przykłady:
- Instalowanie oprogramowania spyware (szpiegującego), np. keyloggera, który przechwytuje znaki wprowadzane z klawiatury (również hasła i loginy).
- Rozsyłanie spamu poprzez maile lub wiadomości na platformach społecznościowych.
- Ataki DDoS.
- Zablokowanie dostępu do komputera poprzez oprogramowanie ransomware (całkowite zaszyfrowanie plików).
Komputer zainfekowany rootkitem często określany jest mianem “komputera zombie”, ponieważ niezauważalnie może wykonywać kolejne ataki w sieci.
Jak wykryć rootkita?
Wykrycie rootkita nie należy do najłatwiejszych zadań. Wynika to przede wszystkim z tego, że takie wirusy potrafią maskować się przed antywirusami, a także modyfikować je, aby pozostać niezauważonymi.
Warto wiedzieć, że rootkity pracujące na wyższych uprawnieniach, niż antywirusy będą praktycznie niewykrywalne.
Wykrycie rootkita jest możliwe poprzez porównywanie zachowań systemu i użycia procesora/pamięci. Jeśli mimo braku powodów ku temu, któreś parametry są wykorzystywane mocniej, niż zwykle – może to oznaczać zainfekowanie.
Jeśli natomiast chodzi o działanie antywirusów – te będą w stanie wykryć rootkita, jeśli wirus został w jakiś sposób uszkodzony lub działa na niższym poziomie uprawnień.
Jak usunąć go z komputera?
Ręczne usunięcie rootkita jest w teorii możliwe, ale w praktyce wymaga specjalistycznej wiedzy i mnóstwa czasu – a i tak może się to zakończyć niepowodzeniem.
Tak, jak producenci antywirusów starają się stworzyć program idealny, tak samo twórcy rootkitów walczą, aby ich wirusy były niewykrywalne. To swego rodzaju walka z wiatrakami.
Najłatwiejszym sposobem jest korzystanie z antywirusów, które specjalizują się w walce z rootkitami. Choć nie daje to 100% pewności, że wirus w ogóle zostanie wykryty, to z pewnością walka z nim przy użyciu dodatkowego oprogramowania (np. Bitdefender, Kaspersky lub ESET) będzie dużo łatwiejsza.
Jak chronić się przed rootkitem?
Przede wszystkim należy świadomie korzystać z komputera i Internetu. Wszelkie zasady, które dotyczą bezpieczeństwa w sieci, sprawdzają się idealnie, jeśli chodzi o ochronę przed rootkitem:
- Nie otwieraj podejrzanych linków. Bez znaczenia, czy został on wysłany przez bliskiego znajomego, czy szefa z pracy. Jeśli adres strony budzi Twoje wątpliwości – nie otwieraj jej.
- Uważaj na wiadomości e-mail. To właśnie w nich najłatwiej przekazać złośliwe oprogramowanie. Załączniki i linki w wiadomościach otwieraj tylko, jeśli masz stuprocentową pewność, że są one bezpieczne i na nie czekasz.
- Aktualizuj system operacyjny i zainstalowane programy. Każda aktualizacja oprogramowania zwykle przynosi łatki bezpieczeństwa – nie lekceważ nawet najmniejszych aktualizacji.
Może Cię zainteresować: